Дата: 17.06.2019

У выпускнікоў школ пачаўся вельмі адказны этап – стартавала цэнтралізаванае тэсціраванне. Паводле статыстыкі, для здачы  тэстаў у краіне зарэгістравана амаль 77 тысяч чалавек, будем лічыць іх прэтэндэнтамі на студэнцкі білет. Але ў 2019/2020 навучальным годзе беларускія ВНУ плануюць прыняць 54,7 тысячы першакурснікаў, у тым ліку на бюджэтныя месцы могуць прэтэндавць 26,6 тысячы абітурыентаў. Няхай прабачыць мяне чытач за вялікую колькасць лічбаў, але вакол іх я хачу паразважаць.  

Як бачым, што не ўсе выпускнікі з падаўшых  заявы на  тэсціраванне змогуць стаць студэнтамі ВНУ. Хачу спадзявацца,  што і  тыя, хто  паступіць ва ўніверсітэты, выбар сваёй будучай прафесіі зрабілі свядома, асэнсавана. Чаму я так кажу? Па сабе ведаю,  да 11 класа большасць маладых  людзей яшчэ не вызначалісь з прафесіяй, не акрэслілі свае жыццёвыя арыенціры.  І ўжо  правучыўшыся  тры-чатыры гады ці наогул атрымаўшы дыплом, раптам усвздамляюць: гэта не маё.  У гэтым годзе на бюджэтную форму навучання ўрад павялічыў квоту,  але на тыя спецыяльнасці,  якія найбольш запатрабаваныя ў грамадстве. Вось іх пералік: ІТ-сфера, медыцына, фізічнае  выхавнне і спорт, аграрны профіль. У той жа час універсітэты будуць запрашаць на  факультэты, у якіх недабор. І пабягуць  туды  хлопцы і дзяўчаты з нізкімі баламі, толькі б атрымаць вышэйшую адукацыю,  мець дыплом, бо яшчэ жыве  ў свядомасці  нашых лэдзей савецкі  перажытак: атрыманне дыплома прэстыжна.

Я лічу: няхай чалавек атрымлівае вышэйшую адукацыю, ад якой у дзяржавы прыбаўляецца   патрэбны спецыаліст, і той спецыяліст з задавальненнем працуе, аддае свае веды, расце прафесіянальна. Але ці варта было марнаваць пяць гадоў жыцця  і траціць бацькоўскія грошы, і не толькі бацькоўскія, каб потым дыплом пыліўся ў шафе, а яго ўладальнік прадаваў на рынку бялізну ці падаўся ў гастарбайтары.  На мой погляд для тых, хто не паступіў з першага разу на любімую, падкрэсліваю, любімую спеыяльнасць, ніякай трагедыі няма. Рыхтавацца да другой спробы, і год папрацаваць, напрыклад, санітаркай у бальніцы, калі ёсць мара стаць медыкам, або на будоўлі, калі жаданне быць інжынерам-будаўніком. Хлопцам раіў бы адслужыць у войску. І пасталееце, і  э выбарам будзе яснасць.  А дзяўчатам раіў бы асвоіць справы, якія заўсёды ў жыцці спатрэбяцца. Напрыклад, швейную  або кулінарную. Дарэчы, хлопцы, у прэстыжных рэстаранах шэф-паварамі працуюць толькі мужчыны.

Зразумела, жыццё складаней, чым мае разважанні.   І праявіць сябе можна  ярка і крэатыўна ў ва многіх абласцях чалавечай дзейнасці, не маючы дыплома  аб вышэйшай адукацыі.   У наш час і бездыпломнікі становяцца паспяховымі бізнесменамі, яркімі прадпрымальнікамі, запатрабаванымі асобамі. Прыкладаў шмат, але гэта другая тэма.

Валерый ГАЎРЫШ