Дата: 21.10.2020

Недалёка ад Чавус знаходзіцца адзін з самых старажытных населеных пунктаў Магілёўшчыны – вёска Сухары, ёй ў гэтым годзе 440 гадоў. Чым жа адметна гэтая мясцовасць? Яна мае цікавую гісторыю. Хочам расказаць вам пра помнік архітэктуры – храм Успення Божай Маці. Будынак з элементамі псеўдавізантыйскага стылю размяшчаецца на ўзвышшы вёскі і прыцягвае ўвагу падарожнікаў. Пабыць тут і не прыняць удзел у чарговай службе, не пацікавіцца гісторыяй царквы, на наш погляд, проста немагчыма.

У Сухары мы выехалі раніцай 14 кастрычніка ў вялікае свята – Пакрова Прасвятой Багародзіцы, каб паспець на службу, якая заўсёды праходзіць у храме ў святочныя дні і па выхадных. Вось і царква – цэнтр рэлігійнага жыцця жыхароў вёскі. Пабылі на богаслужэнні, пасля яго заканчэння цярпліва чакалі, хто б нам распавёў аб гісторыі храма. На нас звярнуў увагу адзін з вернікаў. Завязалася гутарка. Мужчына падзяліўся з намі, што пры­ехаў з Гомельшчыны, вельмі любіць гэтую мясцовасць і менавіта гэтую царкву: «Тут душа адпачывае, напаўняецца сілай …».

Калі з храма выйшаў мужчына ў расе, мы выказалі здагадку, што ён зможа нам дапамагчы і не памыліліся. Дыякан Ігар – сын протаіерэя Мікалая Мяфодзьевіча Кавалёва. Даведаўшыся, з якой нагоды мы прыехалі, адказаў: «Добрая справа», – і пагадзіўся дапамагчы, пакінуўшы свой нумар мабільнага тэлефона. На душы стала неяк невы­тлумачальна лёгка. І, здаецца, усе пытанні вырашаны, можна вяртацца ў рэдакцыю, але нешта нас затрымлівала на гэтым месцы. Калі крыху прайшліся па ваколіцах, ўбачылі недалёка невялікі купал капліцы. Адназначна, нам туды! Мы зайшлі ў купель, і выпілі гаючай вады з крыніцы.

Цяпер раскажам, аб чым даведаліся ад дыякана Ігара пра храм. Па успамінах старажылаў, у 1789 годзе ў Сухарах быў пабудаваны драўляны храм, але ў якім месцы – невядома. У 1891 годзе быў узведзены будынак царквы Успення Божай Маці. Храм ніколі за час свайго існавання не зачыняўся. У савецкі перыяд таксама не пацярпеў. Праўда, аднойчы камсамольскі актыў вырашыў зняць званы з царквы. Аб іх намеры даведаліся мясцовыя жыхары. Яны сабраліся каля храма і не далі зрабіць святатацтва. Усё ж такі некалькі разоў храм быў разрабаваны: зніклі каштоўныя абразы і кнігі. Але з часам некаторыя з іх атрымалася вярнуць. Перад Вялікай Айчыннай вайной служыцелі царквы знялі званы і схавалі, праўда, ніхто не ведае куды. У вайну царква трохі пацярпела: была разбурана званіца, але яе хутка аднавілі.

З 1979 года настаяцель гэтага храма – мітрафорны протаіерэй Мікалай Мяфодзьевіч Кавалёў. Аб ім ведаюць за межамі вобласці. На Магілёўшчыне яго намаганнямі пабудаваны 7 храмаў, протаіерэй ўзнагароджыны двума крыжамі. У наступным годзе Мікалаю Мяфодзьевічу будзе 90 год. Дзякуючы пробашчу, прыходу праваслаўнай царквы і добраахвотнікам былі пабудаваныя капліца, купель і гаючая крыніца. Цяпер кожны жадаючы можа прыехаць сюды ў любы час, акунуцца, набраць вады. У гэтым мястэчку заўсёды даволі шматлюдна, вернікі прыязджаюць сюды з усёй Беларусі – Брэста, Гомеля, Бабруйска, Мінс­ка і нават блізкага замежжа. Наведвальнікам з далёкіх мясцін настаяцель прапануе спыніцца ва ўласным доме, дзе маецца невялікая гаспадарка.

Адзін з удзельнікаў будаўніц­тва, мясцовы жыхар Пётр распавёў журналістам незвычайную гісторыю, якая з ім здарылася. Сам ён родам са Сласцён, з сям’ёй пераехалі ў Сухары. Купілі дом, сталі ўладкоўвацца. Праўда, неспакойна неяк у хаце было. Кожнае царкоўнае свята па начах з глыбіні дома ён чуў звон. Пётр звярнуўся да айца Мікалая, каб той дапамог разабрацца, у чым справа? Бацюшка адказаў, што трэба каля яго дома на балоцістай мясцовасці (там працякае рака Раста) пабудаваць капліцу і купель. Паводле падання, у 17 стагоддзі на гэтым самым месцы былі забіты манахі і яно лічыцца святым. Часам, калі ўзнікалі праблемы, сіламі малітваў прыходзіла дапамога. Аднойчы Пётр моцна захварэў. Праца прыпынілася. У мужчыны была сур’ёзная праблема з хрыбетнікам, ён не мог устаць з ложка, праляжаў некалькі дзён. Айцец Мікалай і днём, і ноччу маліўся аб яго выздараўленні. На пяты дзень хваробы, ноччу Пётр убачыў вобраз старога, які да яго падышоў і сказаў: «Што ты ляжыш, Пётр? Уставай, трэба скончыць пачатую справу» і рэзка тузануў хворага за ногі. Па ўсім целе пайшло цяпло. Раніцай мужчына ўстаў і, як ні ў чым не бывала, пайшоў працаваць. Працягнулася праца. З Божай дапамогай задуманае было выканана, і за гэта людзі бязмерна ўдзячныя.

Прыгожая мясцовасць, старадаўні храм, капліца і гаючая вада – усё гэта чакае жадаючых наведаць Сухары.
Людміла САЎЧАНКА

Фота Дзяніса ЯЎСЕЕНКА